Ξέρεις τι είναι το «Κρασί του Απόλλωνα»; Σε μια χρονική στιγμή της ιστορίας, αυτή η φράση χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει ένα ισχυρό μαύρο ρόφημα που δημιουργούσε επαρκή διέγερση για να κρατήσει έναν άνθρωπο ξύπνιο τις πρώτες ώρες της νύχτας. Έτσι ξεκίνησε η πανάρχαια παράδοση της κατανάλωσης καφέ καθώς και η κουλτούρα του σερβιρίσματος σε συγκεκριμένα ρούχα που έγιναν δημοφιλή ως καφενεία.
Πιστεύεται ότι γεννήθηκε το 1000 μ.Χ. στην ξηρή και αμμώδη αγκαλιά που αποτελούσε την αρχαία Αραβία, η κουλτούρα του καφέ έχει εξελιχθεί σε βαθμό που σήμερα αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες του σύγχρονου τρόπου ζωής όπου μια μέρα χωρίς μια κούπα καφέ είναι απλά αδιανόητη. Η ιστορία ξεκίνησε με τους Άραβες αγρότες να ψήνουν και να παρασκευάζουν μερικά φασόλια και να περνούν τα βράδια τους πίνοντας τον δυνατό ζωμό για να απολαύσουν και να επωφεληθούν από τα αναζωογονητικά του αποτελέσματα. Κατά λάθος, έτσι δημιουργήθηκε το πρώτο καφενείο στον κόσμο, μια κουλτούρα που σύντομα απέκτησε ταυτότητα και γεύση.
Από την άμμο της Αραβίας, η μετάδοση της κουλτούρας του καφενείου και του βασικού του ποτού «qahuwa», που σημαίνει καφές, ταξίδεψε στη Μέκκα όπου πήρε τη μορφή «kaveh kanes» – ένα μέρος συγκέντρωσης για τους ανθρώπους για να παίξουν σκάκι, να κάνουν συζητήσεις και να χορέψουν πίνοντας αυτό το αρωματικό ρόφημα. Δεδομένης της ιογενούς φύσης του, σε χρόνο μηδέν είχε εξαπλωθεί στη γειτονική Τουρκία, όπου το πρώτο καφενείο με το όνομα Kiva Han ιδρύθηκε στην παλιά Κωνσταντινούπολη, τώρα γνωστή ως Κωνσταντινούπολη, το 1475. Δεδομένου του αρωματικού μαγνητισμού του, κατέκτησε αμέσως το Κάιρο, την Αίγυπτο και εισήλθε στο Ευρώπη κατά τον 17ο αιώνα.
Η κουλτούρα του καφέ πήρε μια εντελώς νέα γεύση στην ευρωπαϊκή ήπειρο, η οποία απηχούσε μια ταυτότητα τόσο ξεχωριστή ώστε να έχει αντέξει σε αιώνες. Τι θα μπορούσε να είναι καλύτερη απόδειξη της αποτελεσματικότητάς του από το γεγονός ότι ορισμένα καφενεία που ιδρύθηκαν εκείνη την εποχή απολαμβάνουν πίστης και αιγίδας ακόμα και σήμερα; Ένα ιδιαίτερα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι αυτό του Jamaica Wine House, το οποίο άνοιξε τις πόρτες του στους εκλεκτικούς κατοίκους του Λονδίνου το 1660 και τώρα λειτουργεί ως παμπ, που αποκαλείται χαϊδευτικά ως «The Jampot» από την πελατεία του.
Εξέχοντα ονόματα που ήταν υπεύθυνα για τη διάδοση της κουλτούρας των καφενείων ήταν το Café Le Procope στο Παρίσι, το οποίο εισήχθη το 1686 και πολλά καφενεία πρώτης γενιάς στο Λονδίνο. Η Lloyds, η παγκοσμίου φήμης ασφαλιστική εταιρεία ξεκίνησε ως καφενείο, όπως και οι Christie’s και Sotheby’s. Ο ίδιος ο καφές ήταν γνωστός από διάφορες εκδοχές της λέξης «καφετέρια» σε διάφορα μέρη της Ευρώπης, με την ετυμολογία του να αντανακλά τις παραδόσεις της χώρας.
Στην Αγγλία, τα καφενεία κέρδισαν το παρατσούκλι «πανεπιστήμια πενών», καθώς κάθε άτομο μπορούσε να εισέλθει και να περάσει ολόκληρο το βράδυ του πίνοντας ένα φλιτζάνι καφέ και διαβάζοντας εφημερίδα, τα οποία κοστίζουν δύο πένες. Ωστόσο, η συζήτηση ήταν πολύ στην ίδια γραμμή με τους αρχαίους Άραβες και τα καφενεία έγιναν σύντομα δημοφιλή στέκια για πολιτικές συζητήσεις, δημιουργικές εκφράσεις και έκθεση.
Ένα ενδιαφέρον γεγονός που αφορούσε την κουλτούρα των καφενείων εκείνης της εποχής ήταν ότι αυτός ο χώρος ήταν αποκλειστικά ανδρικός τομέας. Εκτός από την κυρία που ήταν υπεύθυνη για το ρίξιμο του καφέ σε φλιτζάνια, καμία γυναίκα δεν επιτρεπόταν να εισέλθει ως μέρος των αποδεκτών κοινωνικών κανόνων. Αλλά αυτή η νοοτροπία υπέστη μια επαναστατική αλλαγή με την πάροδο των ετών και καθώς η κουλτούρα των καφενείων μεγάλωνε και επεκτεινόταν, περιλάμβανε όλα τα τμήματα του πληθυσμού ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή οποιουδήποτε άλλου παράγοντα.
Έπειτα ήρθε η εποχή που το καφενείο άρχισε να χρησιμοποιείται ως βιτρίνα της τοπικής κουλτούρας και ως πλατφόρμα για μυριάδες κοινωνικές δραστηριότητες που κυμαίνονται από μουσική και χορό μέχρι τη φιλοξενία δημοπρασιών και σημείο σύγκλισης για χρηματιστές, τόσο επίδοξους όσο και έμπειρους. Η σημερινή εποχή είναι μάρτυρας της ενηλικίωσης αυτής της παράδοσης με διεθνείς αλυσίδες όπως τα Starbucks να κυβερνούν το «ψητό».
